Als iets nieuws niet in één keer lukt
Hoe vaak lukt het jou om iets nieuws in één keer goed te beheersen? En als het niet in één keer lukt, wat doe je dan? Geef je op of ga je op zoek naar een andere manier? Dat laatste is niet altijd makkelijk, maar het brengt je wel verder.
Weten hoe je productiever kunt zijn, is iets anders dan het ook doen. Het is makkelijker gezegd dan gedaan. Je leest een goede tip of je ziet hoe een collega vaker nee zegt. Je wordt geïnspireerd door een quote of een mooi inzicht of je leest een GTD-artikel – maar daar ook naar handelen lukt vervolgens niet. ‘Niet lukken’ kan vele vormen hebben: niet nu, niet snel genoeg, niet goed genoeg, niet in één keer. Dat frustreert. En dat zorgt weer voor minder motivatie.
Je hoeft niet alles in één keer goed te kunnen. Lopen heb je ook stapje voor stapje geleerd. Kinderen laten zien hoe belangrijk het proces is als je iets nieuws wilt leren. Veel oefenen, herhalen, nog een keer proberen, tussendoor gefrustreerd raken, hulp vragen, nog een keer proberen, op een andere manier proberen, en dan valt ‘ineens’ het kwartje. Dat is niet het einde van het leren, maar het begin van een nieuwe kijk op de wereld. Door de nieuwe vaardigheid veel te gebruiken, wordt het een vanzelfsprekendheid. De basis voor weer nieuwe vaardigheden. Logisch, toch?
Wat zou jij kunnen realiseren als je zo naar je eigen leren kijkt: hoeft het niet in een keer goed, mag het met vallen en opstaan?
Je belemmert jezelf (soms onbewust)
We hebben allemaal wel eens de overtuiging dat het in één keer goed moet. Het wordt ook wel de fixed mindset genoemd, een begrip van Carol Dweck. In die mindset redeneer je als volgt: Als je iets niet de eerste keer kunt, is het je kennelijk niet gegeven. Dan haak je dus af. Of je probeert niet eens iets nieuws meer. Ook al kiezen we er niet bewust voor, die vaste of statische mindset hebben we allemaal, schrijft Dweck. Zoniet voor alles, dan wel op deelgebieden. Het uit zich in uitspraken als: “ik ben niet creatief”, “talen heb ik nooit gekund”, “GTD is niets voor mij.”
De tegenhanger is de growth mindset of groeimindset. Dan geloof je dat je ergens steeds beter in kunt worden en dat je intelligentie ontwikkelbaar is. Die mindset helpt bij het leren. Je zegt dan “ik kan het nog niet”, in plaats van ”ik kan het niet”. Je reflecteert op je leren: “ik heb a en b al geprobeerd, wat kan ik nog meer proberen?”
Stapje voor stapje naar meesterschap
GTD kan je in 2 minuten samenvatten, maar je hebt het niet in 2 minuten geïmplementeerd. Je kunt het een leven lang steeds beter beheersen en voor je laten werken. GTD is geen hogere wiskunde, maar vraagt soms wel dat je de dingen anders doet dan je tot nu toe gedaan hebt. Dat is wennen. Het lukt niet altijd meteen. Maar als je een gewoonte hebt ontwikkeld of een vaardigheid beheerst, opent dat deuren naar weer nieuwe gewoontes en vaardigheden die je helpen om met volle aandacht te leven en werken. Je hebt je eerste stappen gezet, je loopt. Daarmee kan je nieuwe plekken bereiken. En misschien ook wel gaan rennen. Of dansen.
- Wees mild voor jezelf. Het hoeft niet in één keer perfect. Het gaat met vallen en opstaan, het kost oefening. En zelfs als je het al kunt, val je af en toe nog een keer. Dat hoort erbij. Opstaan en weer doorgaan.
- Gebruik het woordje ‘nog’. Je kunt iets nog niet, bijvoorbeeld: “Het lukt me nog niet om consequent te verzamelen.” “Ik doe nog niet elke week mijn Wekelijks Onderhoud.”
- Reflecteer regelmatig. Wat heb je geprobeerd, wat lukt wel, wat niet? Wat kan je nog meer proberen? “Aantekeningen uit overleggen en vragen van collega’s verzamel ik wel, maar mijn eigen gedachten en ideeën nog niet.” “Ik doe elke maand een Wekelijks Onderhoud en blik wel elke week vooruit in mijn agenda.”
- Visualiseer je volgende stap. Als je hebt bedacht wat je wil aanpakken, stel je dan alvast voor wanneer, waar en hoe je dat gaat doen. “Morgen na de lunch ga ik naar een stiltewerkplek. Ik pak een wit vel papier en doe een minddump.”
- Begin klein (heel klein!) en werk aan automatisme. Het automatisme is belangrijker dan meteen de hele gewoonte of vaardigheid inzetten. Begin na iets wat je al succesvol doet.
- Creëer je eigen succes. Begin met wat voor jou grote waarde heeft of waar jij zin in hebt. Als je het leuk vindt en resultaat ziet, geef je jezelf een beloning. Zo motiveer je jezelf om meer stappen te zetten en volgende gewoontes aan te pakken.
Wat kan jij vandaag nog niet en wil je wel kunnen? Wat is jouw volgende stap?
