Ledigheid is des duivels oorkussen
In een bouwbedrijf werd een nieuw kantoorconcept ingevoerd met in de centrale hal wat fauteuils en een bank om lekker op te hangen en even te chillen.
Deze hoek bleef ongebruikt. Niemand wilde zo in het zicht gezien niks doen. Op deze plek werd wat later een espressomachine met wat statafels neergezet. Dat werd een informele ontmoetingsplek die veel gebruikt werd. Even koffie halen en een spontaan gesprekje, dat is nuttig!
Het is bijna een reflex om de smartphone tevoorschijn te halen als je even niks te doen hebt.
Er is ook veel leuks onder handbereik: nieuws checken, berichtjes, nieuwe e-mails of een spelletje. Ook al heb je al zoveel informatie te verwerken gehad die dag.
Hoe zou het zijn als je elke dag een moment neemt om helemaal niks te doen.
Volslagen ontspannen zonder de minste neiging in actie te komen, waarin je wat voor je uitstaart of een rondje slentert. Even je hersenen welverdiende rust gunnen en genieten van de leegte?
Druk, druk, druk
Al hebben vele schrijvers, columnisten en cabaretiers gestreden tegen het stoere “druk, druk, druk”, het blijft een sociaal geaccepteerd antwoord op de vraag hoe het gaat. Niemand zegt daarna “Oh, dan heb je hulp nodig!”
Eerder is het een Calvinistisch teken dat het goed gaat en er van alles te doen is. Al is de powernap nog zo goed voor je productiviteit, in weinig kantoren hoor je iemand zeggen dat hij even gaat tukken.
We zijn als mens geprogrammeerd om alert te zijn op veranderingen. Vandaar dat nieuwe informatie tot wat dopamine leidt.
Dat prettige gevoel geldt niet alleen voor leuke nieuwe informatie, maar voor alle informatie. Dat kan betekenen dat je biologisch beloond wordt als je allerlei notificaties op je laptop aan hebt staan en honderden keren per dag op je smartphone kijkt.
Onze hersenen hebben tijd nodig om informatie te verwerken, op te slaan, te combineren met bestaande kennis. Om dat te kunnen doen, hebben je hersenen rust nodig.
Die momenten zijn er niet als je de ene bespreking uitloopt en de andere direct ingaat, elke pauze vult met e-mails bekijken en met je smartphone nieuws leest als je even moet wachten in de rij voor de kassa.
Doe even helemaal niks
Om je wat rust te gunnen, je hersenen verwerkingstijd te geven en weer wat op te laden, doe je dus van tijd tot tijd even niks. Hoe pak je dat handig aan?
- Begin met een minddump om alle losse eindjes uit je hoofd van je af te schrijven. Te midden van allerlei activiteiten, kun je doorgaans niet in één keer overgaan tot niks doen. Je zit nog in van alles en hebt van alles aan je hoofd. Door bewust op zoek te gaan naar wat je aandacht heeft en welke losse eindjes je aan je hoofd hebt, voorkom je dat die oppoppen bij het eerste moment rust.
- Om ruimte te hebben op een drukke dag vol besprekingen, is het handig met je team of projectgroep af te spreken een bespreking van 30 minuten in 25 minuten te doen. Daarmee heeft iedereen aan het eind wat tijd om niks te doen of naar de volgende bespreking te kuieren. Zeker besprekingen hebben de neiging uit te lopen en tot het eind toe vol te zitten met gepraat dat een behoorlijk beroep op je hersenen doet. Ga je direct door naar de volgende bespreking, dan hebben je hersenen erg weinig rust en lukt het niet dat wat je net besproken hebt te verwerken. Veel van de nuance of de context van bespreekpunten gaan daarmee verloren.
- Leg je smartphone tijdens momenten van rust weg. Ook al doe je een triviaal spelletje, dan nog krijgen je hersenen niet de rust die je van niks doen krijgt. Daarnaast is de kans groot dat als je je smartphone opent, je direct allerlei berichten en notificaties ziet die je makkelijk allerlei apps intrekken.
- Heb iets onder handbereik om ideeën en acties te noteren. Kies iets eenvoudigs zonder afleiding, zoals een klein notitieboekje of creditcard formaat kaartjes met een pennetje. Je rust is snel weg als je iets belangrijks te binnenschiet, dat je niet kwijt kunt en gaat proberen te onthouden. Even noteren en klaar! Door techniek te vermijden, voorkom je dat de diverse digitale verleidingen die je direct weer onder handbereik hebt.
- Ga naar buiten. Een andere omgeving kan helpen rust te vinden. Daarnaast helpt beweging om je te ontspannen. Als je in de kamer een goed idee hebt en je loopt naar de keuken om het te noteren, dan ben je het soms al vergeten. Terug in de kamer, weet je het weer. De omgeving waarin je ideeën krijgt, helpt je ideeën te onthouden. Je werkomgeving is meestal ‘geladen’ met allerlei herinneringen aan werk. Dat is buiten veel minder.
- Ga na wat zo’n moment rust je oplevert. Word je er fitter van? Verbetert je vermogen te onthouden wat er die dag besproken is? Heb je betere ideeën? Een gewoonte bouw je makkelijker op als je weet wat die gewoonte je oplevert.
Kijk eens naar de komende dagen en prik momenten waarop je niks gaat doen.
